Survivorship Bias – thằng chột làm vua xứ mù

Survivorship Bias là để nói tới hiện tượng mọi người thường tập trung quá nhiều vào lời nói/hành vi/thống kê từ những người thắng cuộc, những trường hợp thành công mà quên mất những người thua cuộc/những trường hợp thất bại. Nói cách khác, quá trình lấy mẫu đưa ra kết luận bị sai lạc do xu hướng ưa thích các mẫu thành công. Lúc đó, bức tranh chỉ có toàn màu hồng.

Lỗi logic này phổ biến nhất ở việc học theo các case-study về startup thành công, về việc đầu tư thành công một thứ gì đó (và sau đó nhân rộng một cách nhanh chóng). Việc này dẫn tới mặc dù mình/công ty mình chưa có đủ nguồn lực/sự chuẩn bị cần thiết nhưng vẫn dấn thân vào dự án, kết quả là fail toàn tập -> đổ tại mình thiếu may mắn.

Lỗi logic này cũng nhìn vào một vài điểm sáng của dự án mà đưa ra kết luận chung rằng nếu dẹp dự án này, chúng ta sẽ mất những điểm sáng đó (trong khi nhìn chung là dự án lỗ toàn tập).

Do vậy, đừng kết luận nếu chưa nhìn thấy đủ các khía cạnh của bức tranh. Hoặc nếu phải kết luận, hãy nói rõ mức độ tự tin/chính xác của kết luận là bao nhiêu.